Co to jest ból mięśniowo-powięziowy?
Jest to częste źródło bólu wynikające z punktów spustowych, doskonale znane fizjoterapeutom. Pomimo obszernej literatury na temat identyfikacji punktów spustowych, nie zawsze pacjenci są dobrze zdiagnozowani. Może to ostatecznie doprowadzić do przewlekłego bólu w różnych okolicach ciała np. bólu żuchwy, barku lub szyi, bólu bioder lub pleców lub bólu kończyn.
Ból wynikający z punktów spustowych jest zwykle wynikiem przeciążenia mięśni, złej postawy ciała lub powtarzających się ruchów, które powodują nacisk na poszczególne mięśnie, niż ostrego urazu. W konsekwencji powodując wzrost lokalnej tkliwości i często ból jest skierowany.
Co to jest punkt spustowy?
Punkty spustowy to miejsce nadwrażliwe w obrębie mięśni szkieletowych, w których zwiększa się wyczuwalne napięcie. Są to bolesne podczas ucisku punkty, które mogą być również przyczyną charakterystycznego promieniującego bólu lub tkliwości.
Wyróżnia się trzy grupy punktów spustowych:
- Aktywne punkty spustowe. Ból pojawia się nagle i ma charakter promiejnujący. Obecność bólu przyczynia się do pojawienia się mrowienia, drętwienia, pieczenia lub innych parestezji.
- Utajone punkty spustowe. Zostają aktywowane przez bodziec. Utajone punkty spustowe mogą mieć wpływ na ograniczenie ruchomości, osłabienie mięśni i zmianę postawy ciała.
- Zarodkowe punkty spustowe. Nie powodują rzutowanego ani promieniującego bólu.
Objawy
Typowym objawem jest ból oraz ograniczenie ruchomości w stawach. Ból narasta w miarę zwiększania zakresu ruchu, natomiast mobliność jest zazwyczaj gorsza w godzinach porannych. Pacjenci z przewlekłym bólem mięśniowo-powięziowym często cierpią na depresję i zaburzenia snu. Obniża to również próg bólu.
Najczęstsze objawy:
- wzmożone napięcie mięśni
- głęboki ból mięśniowy
- ból, który nie ustępuje
- obecność punktów spustowych w napiętych mięśniach
- zmniejszony zakres ruchomości w stawach (w dotkniętych mięśniach)
- obszary w mięśniach wrażliwe na dotyk
- osłabienie mięśni
- bóle podczas skurczu lub rozciągania mięśni
- trudności ze snem
Pasywne i aktywne rozciąganie, a także skurcze izometryczne mięśni dotkniętych bólem mięśniowo-powięziowym dodatkowo potęgują ból, podczas gdy skurcze izotoniczne nie nasilają bólu.
Ból jest zwykle nasilany przez:
- pasywne rozciąganie
- skurcz mięśnia w skróconej pozycji
- nacisk na punkt spustowy
- utrzymywanie mięśnia w skróconej pozycji przez dłuższy czas
- przedłużony lub powtarzający się skurcz mięśnia
Diagnostyka
Rozpoznanie zespołu bólu mięśniowo-powięziowego
Jeśli doświadczasz zespołu bólu mięśniowo-powięziowego, skonsultuj się z fizjoterapeutą w celu uzyskania pełnej oceny. Wiele objawów bólu mięśniowo-powięziowego jest identycznych lub podobnych do objawów innych schorzeń, dlatego ważne jest, aby wykluczyć je przed rozpoczęciem terapii.
Podstawą diagnostyki jest badanie palpacyjne. Do innych badań diagnostycznych wykorzystuje się algometrię oraz elektromiografię powierzchowną.
Po wykluczeniu poważniejszych dolegliwości fizjoterapeuta określi źródło bólu, dotykając punktów spustowych, wywierając nacisk na mięśnie i wyczuwając napięcie. W trakcie nacisku należy zmieniać jego kąt, ponieważ często nieduża zmiana kąta powoduje, że zostaje uciśnięte właściwe miejsce. Taka prowokacja może dawać objawy bólu rzutowanego.
Bibliografia
- M. Saleet Jafri. Mechanisms of Myofascial Pain. Int Sch Res Notices. 2014; 2014: 523924. Published online 2014 Aug 18. doi: 10.1155/2014/523924PMCID: PMC4285362NIHMSID: NIHMS638318PMID: 25574501.
- Tough EA, White AR, Cummings TM, Richards SH, Campbell JL. Acupuncture and dry needling in the management ofmyofascial trigger point pain: a systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. Eur J Pain 2009;13:3–10.
- Vernon H, Schneider M. Chiropractic management of myofascial trigger points and myofascial pain syndrome: asystematic review of the literature. J Manipulative Physiol Ther 2009;32:14–24.
