Jak obliczyć wskaźniki proporcji?

Wśród wskaźników proporcji wyróżnia się:

• wskaźniki wagowo-wzrostowe
• wskaźniki proporcji cech długościowych ciała
• wskaźniki dymorfizmu płciowego
• wskaźniki otłuszczenia ogólnego i dystrybucji tkanki tłuszczowej
• wskaźniki umięśnienia
• wskaźniki odżywienia

Przed przystąpieniem do obliczeń wskaźników należy:

• wyznaczyć punkty antropometryczne, kliknij tutaj
• wykonać pomiary długościowe, szerokościowe i głębokościowe, kliknij tutaj
• wykonać pomiary obwodów, kliknij tutaj
• wykonać pomiary fałdów skórno-tłuszczwych

A. Wskaźniki wagowo-wzrostowe

I. Wskaźnik Rohrera

Klasyfikacja według Wankego dla mężczyzn i według Kolasy dla kobiet:

	mężczyźni	kobiety
smukły	x – 1,24	x – 1,37
średni	1,25-1,36	1,38-1,58
tęgi	1,37 – x	1,59 – x

II. Wskaźnik Queteleta I

Klasyfikacja:

	mężczyźni	kobiety
wychudzenie	x -300
budowa bardzo słaba	301-319	x – 289
budowa słaba	320 – 349	290 – 314
budowa średnio mocna	350 – 369	315 – 339
budowa mocna	370 – 399	340 – 369
budowa bardzo mocna	400 – 499	370 – x
otłuszczenie	500 – x

III. Wskaźnik Queteleta II (BMI)

Klasyfikacja według WHO:

< 16,00	wygłodzenie
16,00-16,99	wychudzenie (spowodowane często przez ciężką chorobę lub anoreksję)
17,00-18,49	niedowaga
18,50-24,99	wartość prawidłowa
25,00 – 29,99	nadwaga
30,00 – 34,99	I stopień otyłości
35,00 – 39,99	II stopień otyłości (otyłość kliniczna)
≥ 40,00	III stopień otyłości (otyłość skrajna)

B. Wskaźniki proporcji cech długościowych ciała

IV. Wskaźnik długości kończyny górnej

Klasyfikacja:

krótkokończynowy	x – 44,9
średniokończynowy	45,0 – 46,9
długokończynowy	57 – x

V. Wskaźnik długości kończyny dolnej

Klasyfikacja:

krótkokończynowy	x – 54,9
średniokończynowy	55,0 – 56,9
długokończynowy	57 – x

VI. Wskaźnik międzykończynowy

Klasyfikacja wg Wolańskiego:

	mężczyźni	kobiety
bardzo długonogi	x – 83,9	x – 82,9
długonogi	84,0 – 85,5	83,0 – 84,9
średniokończynowy	86,0 – 87,9	85,0 – 86,9
długoręki	88,0 – 89,9	87,0 – 89,9
bardzo długoręki	90- x	90 – x

VII. Wskaźnik długości tułowia

Klasyfikacja według Wankego dla mężczyzn i według Kolasy dla kobiet:

	mężczyźni	kobiety
tułów krótki	x – 29,5	x – 29,4
tułów średni	29,6 – 31,2	29,5 – 30,7
tułów długi	31,3 – x	30,8 – x

VIII. Wskaźnik barkowo-wzrostowy

Klasyfikacja według Brugscha:

	mężczyźni	kobiety
wąskobarkowy	x – 21,9	x – 21,5
średniobarkowy	22,0 – 23,0	21,6 – 22,5
szerokobarkowy	23,1 – x	22,6 – x

IX. Wskaźnik miedniczno-wzrostowy

Klasyfikacja Vallois:

	mężczyźni	kobiety
miednica wąska	x – 15,9	x – 16,5
miednica średnia	16,0 – 17,9	16,6 – 17,5
miednica szeroka	18,0 – x	17,6 – x

C. Wskaźniki dymorfizmu płciowego

X. Wskaźnik miedniczno-barkowy

Klasyfikacja według Wankego dla mężczyzn i według Kolasy dla kobiet:

	mężczyźni	kobiety
budowa męska	x – 71,5	x – 79,3
budowa średnia	71,6 – 76,1	79,4 – 84,5
budowa kobieca	76,2 – x	84,6 – x

XI. Wskaźnik spłaszczenia klatki piersiowej

Klasyfikacja według Wolańskiego:

	mężczyźni	kobiety
bardzo płaska	x – 64,9	x – 65,9
płaska	65, – 68,4	66,0 – 68,9
średniopłaska	68,5 – 71,4	69,0 – 70,9
wysklepiona	71,5 – 74,9	71,0 – 74,4
wypukła	75,0 – x	74,5 – x

D. Wskaźniki otłuszczenia ogólnego i dystrybucji tkanki tłuszczowej

XII. Body Fat Index (BF%)

XIII. Wskaźnik Waist to Hip Ratio (WHR) 

Klasyfikacja typu dystrybucji tkanki tłuszczowej:

	mężczyźni	kobiety
gynidalny (pośladkowo-udowy)	<1	<0,80
androidalny (brzuszny)	≥ 1	≥ 0,8

XIV. Wskaźnik Waist Circumference (WC)

Obwód pasa (cm) =

Klasyfikacja występowania otyłości brzusznej:

	mężczyźni	kobiety
obwód prawidłowy	< 94 cm	< 80 cm
otyłość brzuszna	≥ 94 cm	≥ 80 cm

XV. Wskaźnik dystrybucji otłuszczenia tułowia

Klasyfikacja typu dystrybucji otłuszczenia:

	mężczyźni	kobiety
bardziej kobiecy	x – 67,65	x – 67,0
typ otłuszczenia w normie	67,66 – 104,56	67,1 – 104,75
bardziej męski	104,57 – x	104,76 – x

E. Wskaźniki umięśnienia

XVI. Wskaźnik umięśnienia ramienia

Klasyfikacja:

	mężczyźni	kobiety
ramię smukłe	x – 77,1	x – 76,0
ramię krępe	77,2 – x	76,1 – x

XVII. Wskaźnik umięśnienia uda

Klasyfikacja:

	mężczyźni	kobiety
udo smukłe	x – 90,6	x – 93,1
udo krępe	90,7 – x	93,2 – x

XVIII. Wskaźnik umięśnienia podudzia 

Klasyfikacja:

	mężczyźni	kobiety
podudzie smukłe	x – 90,6	x – 93,1
podudzie krępe	90,7 – x	93,2 – x

XIX. Wskaźnik mięśniowy -ocena relatywnego umięśnienia

Klasyfikacja – podział na zakresy według Michalskiego:

umięśnienie bardzo słabe	x – 30,9
umięśnienie słabe	31,0 – 32,9
umięśnienie średnie	33,0 – 36,9
umięśnienie silne	37,0 – 38,9
umięśnienie bardzo silne	39,0 – x

F. Wskaźniki odżywienia

XX. Wskaźnik odżywienia Oedera

Masa ciała teoretyczna

• wysokość ciała 155-164 – odejmujemy 100
• wysokość ciała 165-175 – odejmujemy 105
• wysokość ciała 175-185 – odejmujemy 110
• wysokość ciała powyżej 185 – odejmujemy 115

Klasyfikacja odżywienia według M. Nowickiej:

	mężczyźni	kobiety
odżywienie słabe	x – 93,01	x – 83,00
odżywienie mierne	93,01 – 97,38	83,01 – 87,53
odżywienie średnie	97,39 – 106,13	87,54 – 96,57
odżywienie dobre	106,14 – 110,51	96,58 – 101,10
odżywienie bardzo dobre	110, 52 – x	101,11 – x

XXI. Wskaźnik odżywienia Bornhardta

Klasyfikacja:

odżywienie niedostateczne	x – 3,1
odżywienie mierne	3,15 – 3,7
odżywienie dobre	3,8 – 6,3
odżywienie bardzo dobre	6,4 – 6,8
otyłość	6,9 – x

XXII. Wskaźnik obwodu mięśni ramienia Arm Muscle Circumference (AMC) stopień ożywienia białkowego

AMC = obwód ramienia spoczynkowy (cm) – (3,14 fałd nad tricepsem w cm)

Klasyfikacja – kryteria oceny AMC (Frisancho):

	mężczyźni	kobiety
dobry stan odżywienia białkiem	> 22,8	> 20,9
lekkie niedożywienie	22,7 – 20,2	20,8 – 18,6
umiarkowane niedożywienie	20,1 – 17,7	18,5 – 16,2
ciężkie niedożywienia	<17,7	<16,2

Bibliografia

1. Malinowski A, Bożiłow W. Podstawy antropometrii. Metody, techniki, normy. PWN, Warszawa – Łódź, 1997.
2. Charzewska J., Kopiczko A., Łopuszańska-Dawid M., Bieńko N., Pastuszak A.: Przewodnik do ćwiczeń z antropologii. Cz.1. Wyd. Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, Warszawa 2019.